GPS WARTOŚCI

GPS, czyli wartości w życiu

Każdy z nas jest inny i równocześnie w jakimś sensie podobny. Podobnie, jak różne drogi prowadzą do celu – pomimo, że cel może być podobny – to droga albo przebywanie samej podróży może być trochę inna.

Czemu tak się dzieje?

 Chodzi o wartości. Wartości można rozumieć lub doświadczać tak samo albo w inny sposób.

 Wartości wpływają na Twoje decyzje, działania i ich motywacje. Wartości normują wszystkie aspekty życia. Dotyczą sfery fizycznej, psychicznej, duchowej i społecznej. Wyznaczają Twoje postawy wobec ludzi i rzeczy. Wpływają na stany emocjonalne oraz na samoocenę. Wartości są to „moce”, które Cię rozwijają, wspierają i kształtują osobowość.  Pomagają w życiu robić to, co daje Ci satysfakcję.

Wartości składają się na to kim jesteś. Są częścią Ciebie, mają istotne znaczenie w życiu. Wartości to Twoje przekonanie o tym, co jest dla Ciebie ważne. Wartości Cię określają i podkreślają Twoją wyjątkowość. Dodatkowo napędzają wybory, działania i postępowanie. 

Nie ma dobrych czy złych wartości.  Ważne jest, abyś znał swoje wartości, po to abyś mógł sobą kierować, umiał podejmować odpowiednie decyzje i wspierał samego siebie. W różnych etapach życia kluczowe wartości mogą się zmieniać, ale w większości przypadków Twoje fundamentalne wartości pozostają z Tobą do końca życia.

 Często uzależniamy wartości od innych ludzi, rodziny a nawet mody. Wartości nie są ani normami moralnymi, ani zasadami, które należy przestrzegać. Nie są czymś co posiadamy. Wartości wyrażają kim jesteś tu i teraz, w jaki sposób coś robisz, dlaczego działasz i zachowujesz się w taki, a nie inny sposób. Odkrywając swoje wartości dowiadujesz się co jest ważne dla Ciebie samego. Gdy konsekwentnie stosujesz swoje wartości w życiu, to one pozwalają Ci dokonywać mądrych i świadomych wyborów. Wartości ujawniają się wtedy w podejmowanych decyzjach, działaniach i są odzwierciedleniem Twoje wnętrza. Wartości wpływają na Twoją motywację i dają Ci energię do działania. Potrzebujesz ich między innymi, abyś:

•  lepiej rozumiał i wyrażał siebie,
• był spójny z tym, co czujesz oraz z tym, co mówisz i jak działasz,
• ustalał swoje priorytety życiowe,
• łatwiej dokonywał świadomych wyborów i podejmował decyzje,
• lepiej rozumiał innych i komunikował się nimi,
• miał spełnione życie. 

Kiedy żyjesz zgodnie z wartościami to nie potrzebujesz niczego ani nikogo z zewnątrz, kto będzie Cię motywował i wskazywał kierunek realizacji celu lub marzenia, bo motywacja wewnętrzna będzie Twoim kompasem. Motywacja wewnętrzna to paliwo Twojego życia, to energia i siła, która odnawia się automatycznie. A wtedy nie tylko cel jest ważny, ale równie droga prowadząca do niego, bo już ona da Ci radość i spełnienie. I to jest naturalny proces, który zachodzi, gdy żyjemysz w zgodzie z wartościami. 

Definicja wartości

W literaturze tematu można znaleźć wiele definicji i kategorii wartości. Milton Rokeach wyróżnił wartości związane z celami życiowymi i podzielił je na wartości osobiste, czyli takie jak np. pasjonujące życie, wewnętrzna harmonia, zbawienie oraz wartości społeczne, czyli takie jak np. równość, bezpieczeństwo narodowe, pokój na świecie. Inny jego podział to wartości moralne dotyczące konkretnych zachowań np. umiejętność przebaczania, miłość, uprzejmość, uczciwość oraz wartości kompetencyjne np. twórcza wyobrażnia, ambicja, zdolności. 

Anthony Robbins mówi o wartościach rezultatów i wartości środków. Wartości środków to takie elementy, dzięki którym możemy osiągnąć wartości rezultatów. Wartości rezultatów są zazwyczaj stanami emocjonalnymi, czyli jest to np. szczęście, bezpieczeństwo, spokój. Środkami do osiągnięcia tych wartości mogą być np. rodzina, przyjaciele, pieniądze, podróże, kariera zawodowa czy dobra praca.

W książce „Nasza moc bez granic” Tony Robbins’a czytamy, że ludzie sukcesu zawsze mają jasno sprecyzowane cele i wartości, wiedzą co jest dla nich w życiu najważniejsze. Ich wizje mogą być różne, lecz wszyscy mają podstawę moralną, czyli znają swoje po co i znają siebie, wiedzą kim są i dlaczego robią to, co robią. Znajomość wartości jest jednym z warunków zrozumienia samego siebie, a tym samym do realizacji celów, podejmowania odpowiednich decyzji i życia w zgodzie z samym sobą.

Jakie są więc te wartości? Co jest wartością, a co nią nie jest?

Określnie naszych wartości nie jest proste. Wymaga przemyśleń i sprawdzenia w praktyce czy wartości, o których mówimy są tylko deklaracjami, czy konsekwentnie stosujemy je w odniesieniu do nas samych, rodziny i przyjaciół, pracy i społeczeństwa, w którym żyjemy.

Zadanie coaching’owe – Jak odkryć swoje kluczowe wartości?

Celem zadania jest zastanowienie się nad swoimi najważniejszymi wartościami.

Znajdź spokojne i ciche miejsce. Usiądź wygodnie i wykonuj zadanie po kolei. Wykonuj je tak jak czujesz, bo tu nie ma dobrych czy złych odpowiedzi.

W „Tabeli Wartości” wybierz i zakreśl 10 najważniejszych dla siebie wartości. Aby ułatwić wybór możesz zadać sobie pytanie: „Co jest dla mnie najważniejsze?” Poświęć na to ćwiczenie dokładnie tyle czasu, ile potrzebujesz. Nie spiesz się. Spokojnie zastanów się, co wybrać. Ten wybór będzie miał później dla duże znaczenie, dlatego wybieraj powoli. Wybrane wartości zapisz.

Jeśli masz trudność z wyborem wartości przywołaj w pamięci jakąś ważną lub wyjątkową chwilę ze swojego życia. Taką, która przyniosła Ci najwięcej radości i satysfakcji. Gdy przypomnisz sobie ten moment, zadaj sobie pytania: Co się wtedy działo? Kto wtedy był obecny? Jak to doświadczenie przebiegało?

Patrząc na tą sytuację, zastanów się następnie, jakie wartości były wówczas obecne.

Jeśli ww podpowiedź pomogła Ci uporządkować myśli, z tych dziesięciu wartości wybierz pięć i wpisz w puste pola, które znajdują się pod listą wartości.

Skoncentruj się teraz na swoich 5-ciu najważniejszych wartościach.

Zastanów się nad następującymi pytaniami:

„O czym myślisz jak patrzysz na te pięć wartości?”
„Jakie ma dla Ciebie znaczenie każda z tych wartości?”
„W jakim stopniu te wartości są obecne w obecnej chwili w Twoim życiu, w Twojej relacji czy w Twojej obecnej pracy?”
„Co się wydarzy jeśli nie będziesz kierował się tymi wartościami?”

Twoje Top 5 Wartości:

1. ……………………………
2. ……………………………
3. ……………………………
4. ……………………………
5. ……………………………

Pamiętaj, że nie ma wartości lepszych czy gorszych, ważniejszych czy mniej ważnych, bo one wszystkie odzwierciedlają Twoje wnętrze. 

Poznane wartości pomogą zrozumieć i uporać się z wyzwaniami czy przeciwnościami losu. Większość z nas na pewno była w sytuacji, w której czuła się wewnętrznie rozdarta i nie wiedziała co zrobić. Aby uniknąć poczucia niespójności w naszych wyborach i działaniach w życiu, warto rozumieć siebie i swoje wartości.

Źródełka:
„Jesteś marką” Joanna Malinowska-Parzydło
„Myślenie według wartości” Józef Tischner
„Insight Droga do mentalnej dojrzałości” Michał Pasterski
„6 filarów poczucia własnej wartości” Nathaniel Branden
„Zaczynaj od dlaczego” Simon Sinek

„Jak się zabić, by zmartchwywstać” Konrad Wilk

„Wielka księga wartości. Opowiadania o szczerości” Anna Gasol, Teresa Blanch

Anna Kazusek